Domain Düşme Süresi

Domain ne zaman düşer ?

Domain, ICANN tarafından belirlenmiş kurallar doğrultusunda satılır ve yönetilir. Bu kurallar ICANN tarafından belirlenmiş, dünya çapında geçerliği olan, değiştirilemeyen kurallardır ve tüm domain uzantıları için geçerlilik arz etmektedirler. Bir domaini aldığınız anda hangi kayıt (register) firmasından almış olursanız olun domainler temel olarak ICANN’e kayıt edilir.

Bu yazımızda domainin ne kadar süre ile alınabileceği, ne kadar süre kullanılabileceği ve eğer domain yenilenmezse ne zaman düşeceğinden bahsedeceğiz.

Bir domain tek seferde 1 yıl ile 10 yıl arasında kayıt edilebilir. Domainlerin hak sahipliğinin tamamen kaybolması ise domain süresinin bitimizden 80 günlük sürecin sonunda gerçekleşmektedir. Bir alan adının yaşam döngüsünü whois bilgilerinden öğrenebilirsiniz.

Who is bilgilerinden bahsetmek gerekirse göreceğimiz yazılarda“Registered” kısmı kayıt tarihini, “UpdateTime” en son değişiklik yapıldığı tarihi, “Expires On” ise bitiş tarihini belirtmektedir. Aksi belirtilmedikçe Expires On tarihinden sonraki 80-81 gün sonra alan adı herkesin satın alımına açık olacaktır. Bunların dışında ise domain süresi dolduğu zaman  “Auto-Renew Grace Period” dönemine geçer. Bu süre maksimum 45 gündür. Bu süre zarfında domaini almış olan kişi domainin süresini uzatabilir veya başka bir hesaba transfer edebilir. Bu da domain sürecini başa döndürür.
Bu süre sonunda domaini almış kişi halen daha domainini uzatmamış ise domain ‘Redemption Grace Period‘ durumuna geçer. Bu durum domaini alan kişinin domaini uzatmış olmayı unutsa bile tekrar kayıt edebileceği anlamına gelir. Redemption Grace Period süresi maksimum 30 gündür ve bu 30 gün içerisinde domaini kayıt eden süreyi uzatmak istediği zaman cezai ücreti ödeyerek tekrar süre uzatımını yapabilir.

Domain bu kadar süre zarfında hala kayıt edilmemiş ise artık başkaları tarafından ve domain kayıt firmaları tarafından kayıt edilebileceği son döneme geçmiştir. Silinme süreci yani ‘Pending Delete” süresi 5 gündür. 5 iş gününün sonunda domain herkes tarafından alınabilecek duruma gelecek demektir. Bu süreçte güvendiğiniz “Backorder” hizmeti veren firmalar ile anlaşarak bu alan adını herkesden önce almaya çalışabilirsiniz. Hiç bir zaman back order yani ön sipariş kaydı garanti değildir. ICANN önce gelen alır mantığı uygulamaktadır. Bazı firmalar back orderda ilk gelen kişiye kayıt edilmek için uğraşır bazı firmalar ise en yüksek ücreti ödeyen adına kaydetmeyi dener. En yüksek ücreti ödeseniz dahi hiç bir zaman kayıt garanti edilmemektedir. Biraz daha ayrıntılı bakmak istersek;

Active Status (Aktif) : Domain kayıtlıdır ve sahibi, domainin süresini normal fiyatlandırma üzerinden uzatabilir. Alan adı ile ilgili tüm yönetim işlemlerini gerçekleştirebilir

Auto Renew Grace Period (Beklemede) : Bu sürece girmiş domainlerin whois sorgusu sonucunda görüntülenebilen bu yazı domainin normal sürede yenilenmesi için beklenen durumu belirtir.

Redemption Grace Period (Kurtarmak için son şans) : Bu periyot, domain sahibine, domaini uzatması için son şans tanımak adına ICANN tarafından oluşturulmuş periyottur. Cezai ücreti ödeyip domaini kullanmaya devam edebilir. Bu periyot toplamda 30 gün sürmektedir.

Pending Delete (Silinmeyi bekliyor) : 5 günlük periyottur. Bu dönemde domain sahibinin domaini geri alma hakkı yoktur. Süreç sonunda domain tamamen silinir ve yeni kayıt için uygun hale gelir. Bu süreçte ön siparişler toplanır.

Yukarıdaki süreçlerde de belirtildiği üzere bir domain, kaydı yenilenmediği takdirde 80 gün içerisinde yeniden kaydedilebilir konuma geçer.

Kısaca özetlersek,
Domain 1-10 yıl arası alındı ve uzatılmadıysa;
Auto Renew Grace Period : 45 gün. Domain sahibi bu alan adını halen alabilir.
Redemption Grace Period : 30 gün. Domain sahibi yüksek ücret ödeyerek domaini halen alabilir.
Pending Delete : 5 gün. Bu süre zarfında domain sahibi dahil olmak üzere kimseyi domaini alamaz ise 5 iş gününün sonunda domain herkes tarafından alınabilir konuma gelir.

Yani expired süresine 80 gün eklerseniz domaini alabileceğiniz günü net olarak tespit edebilirsiniz. Sekseninci günün sonunda domain düşmediyse en geç mutlaka -81 de düşecektir.

Peki düşmek üzere olan domaini alırken nelere dikkat edilmeli ?

Bu süreçte dikkat etmeniz gereken en önemli konu updated time değeridir. Bir domaine whois bilgilerini görüntülediniz ve durumu ‘pending delete’ ise bu domain, Updated Time değerinden 5 iş günü sonra düşecektir.

Bir örnek ile açıklamak gerekirse;
Domain kayıt tarihi: 17.01.2013
Domainin bitiş tarihi: 17.01.2018
Domain durumu: Silinmeyi Bekliyor
Updated Time: xx.xx.2017

Bu durumda bu domainin pending delete durumu 17.01.2018 + 5 = 22.01.2018’e kadar devam edecektir ve 23.01.2018‘de herkes tarafından kayıt edilebilir hale gelecektir.

Domainler saat kaçta düşer ?

Tam olarak bir saat olmasa da bilinen tüm uzantıların düşme zamanları farklıdır. Örnek olarak Türkiye saati ile;
com uzantılı domainler 21:00 – 22:00 arasında
net uzantılı domainler 20:00 – 21:30 arasında
org uzantılı domainler ise 16:00 – 18:00 arasında
düşer bu saatler arasında o gün domain sırası gelip düşmemiş yani silinmemiş ise ertesi gün %100 aynı saatler arasında düşer.